Jedną z najważniejszych rzeczy, którą posiada każdy człowiek jest pamięć, nie tyle przedmiotów, czy miejsc, co pamięć ludzi. Adam Smith, David Ricardo, Ludwig von Mises to nazwiska znane każdemu studentowi ekonomii i pasjonatowi tego przedmiotu w Polsce. Zwłaszcza w kontekście liberalizmu ekonomicznego i wolności gospodarczej. Gdyby jednak zapytać o ich polskich odpowiedników pojawiłby się problem. Problem z pamięcią.
Bardzo mało ludzi zna takie postacie jak: Dominik Krysiński, Ludwik Wołowski, Julian Dunajewski, Józef Milewski, czy nawet nazwisko jednego z pierwszych przedstawicieli szkoły austriackiej na ziemiach polskich – Włodzimierza Czerkawskiego. Przykra tendencja do zapominania dzieł najwybitniejszych naukowców w historii Polski nie oszczędziła także dotyczących ekonomii pism Mikołaja Kopernika, o których dopiero od niedawna wie szerokie grono pasjonatów usiłujących upowszechnić pojęcie „prawo Kopernika-Greshama”. Od XIX wieku znane jest ono jako „prawo Greshama”, mimo że sformułowane zostało przed Greshamem przez toruńskiego astronoma. Przykład to nie jedyny, ale bardzo wymowny, pokazujący jak wiele jest jeszcze do zrobienia, aby przywrócić nie tylko Polsce, ale i światu dzieła niezwykle ważne, choć niesłusznie zapomniane. Szczególnie wyraźny jest brak w dyskursie naukowym i na półkach bibliotek pism niektórych ekonomistów tworzących w wieku XIX i XX. Część z nich nie była drukowana od pierwszego wydania, część znajduje się wciąż w rękopisach, są też teksty, które nigdy nie były tłumaczone na język polski (większość prac L.Wołowskiego). Przyczyną takiego stanu rzeczy były, między innymi, podjęte po II wojnie światowej próby wymazania z pamięci Polaków tych ekonomistów, którzy reprezentowali „burżuazyjny”, liberalny punkt widzenia, a w swoich pracach nie tylko nie widzieli w socjalizmie rozwiązania,
ale istotne zagrożenie dla bogactwa i wolności każdego człowieka.
W taki sposób zapomniane, a nawet zakazane zostały publikacje wybitnego przedstawiciela szkoły krakowskiej, Adama Heydla, którego „Dzieła zebrane” Instytut Misesa wydaje w roku 2012. Właśnie w związku z opracowaniem jego tekstów narodził się pomysł projektu „Dziedzictwo”, w ramach którego zamierzamy przywrócić nie tylko pamięć o zapomnianych polskich ekonomistach, ale także przygotować i regularnie publikować ich dzieła.
„Dziedzictwo” zakłada sukcesywne opracowywanie i wydawanie artykułów i książek wspomnianych naukowców, najpierw w postaci publikacji na mises.pl i e-booków, później w miarę możliwości i zainteresowania odbiorców, w postaci budżetowych wydań papierowych.
W kręgu naszych zainteresowań znajdują się ekonomiści „zapomniani” i pomijani jeszcze do niedawna ze względów politycznych i ideowych. Wśród nich wystarczy wymienić takie nazwiska jak: Dominik Krysiński, Ludwik Wołowski, Piotr Maleszewski, Włodzimierz Czerkawski, Adam Heydel czy Ferdynand Zweig. Sądzimy, że przywrócenie ich publikacji nie tylko wzbogaci naszą wiedzę na temat historii myśli ekonomicznej na ziemiach polskich, ale także pozwoli lepiej ocenić dorobek naukowy wielu pokoleń Polaków, których wkład w naukę jest bardzo często niedoceniany, bądź pomijany. Jednocześnie z publikacją tekstów poszczególnych ekonomistów zamierzamy zebrać wiadomości o ich życiu, sięgając do źródeł archiwalnych i dokonać syntezy dostępnych informacji, które następnie mogą posłużyć czytelnikom zainteresowanym tym tematem, a niemających wcześniej dostępu do rzadkich i trudno dostępnych materiałów. Zachęcamy do wsparcia tej nowej inicjatywy i pomocy w jej rozwoju, poprzez zaangażowanie w pracę i działalność Instytutu Misesa.
Zapraszamy na stronę projektu i do śledzenia mises.pl – teksty w ramach projektu „Dziedzictwo” będą pojawiały się co kilka tygodni.
Strona projektu: http://mises.pl/projekty/dziedzictwo/
Damian Koniarek
